بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در گفتگویی که روزِ پنجشنبه، ۲۹ ژوئن ۲۰۲۳، منتشر شد نسبت به ارسال برخی تسلیحات دفاعی پیشرفته، از جمله سامانه دفاع موشکیِ موسوم به «گنبد آهنین»، به اوکراین ابراز نگرانی کرد و گفت احتمال دارد این تسلیحات پیشرفته بهدست جمهوری اسلامی ایران بیفتد.
نخستوزیر اسرائیل در این مصاحبه تصویری با روزنامه والاستریت ژورنال، گفت اگر تسلیحات پیشرفتهای که کشورهای غربی به اوکراین ارسال میکنند بهدست نیروهای نظامی روسیه بیفتد، این امکان وجود دارد که، با توجه به روابط تنگاتنگِ مسکو با تهران، حکومت اسلامگرای ایران نیز به تسلیحاتِ موردنظر دست یابد؛ هرچند او بهصورت مشخص نگفت نظام جمهوری اسلامی دقیقا از طریق چه سازوکاری میتواند به این تسلیحات دسترسی پیدا کند.
نتانیاهو در فرازی از گفتگوی تصویری روز پنجشنبهاش با روزنامه والاستریت ژورنال، چنین گفت:«ما همچنین نگران این موضوع هستیم که سامانههایی که به اوکراین میدهیم بهدست ایرانیها بیفتد و [آنها این سامانهها را] مهندسی معکوس کنند و به این ترتیب با موقعیتی روبرو شویم که سامانههای اسرائیل علیه اسرائیل بهکار گرفته شود.»
او در ادامه گفت ادعایش «یک فرضیه نیست» و گروه تروریستی حزبالله لبنان، که از پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران برخوردار است، همین حالا دارد در پشت مرزهای اسرائیل تسلیحات نظامی ساخت این کشور را علیه خودش بهکار میبرد.
در پیوند با اظهارات روز پنجشنبهٔ نتانیاهو میتوان به درخواستهای مکرر ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، اشاره کرد که بارها از متحدان غربی کییف خواسته است تا بهمنظور مقابله با حملههای هوایی روسیه، سامانههای پیشرفته دفاع هوایی خود را در اختیار اوکراین قرار دهند.
به این ترتیب، در روزهای اخیر برخی سناتورهای آمریکایی، از جمله سناتور کریس ون هولن و سناتور لیندسی گراهام، از مقامهای اسرائیل تقاضا کردند تا محدودیتهایی که برای استفاده از سامانه دفاع موشکی موسوم به «گنبد آهنین» وضع کردهاند را لغو کنند.
این دو سناتور آمریکایی در فرازی از بیانیه مشترکشان، که روز ۲۳ ژوئن سال جاری میلادی منتشر شد، نوشتند تقاضای آنها از اسرائیل این نیست تا سامانه گنبد آهنین را، که اهمیتی حیاتی برای اسرائیلیها دارد، به اوکراین ارسال کنند بلکه در پی آنند تا دولت اسرائیل مجوز ارسال باطریهایِ گنبد آهنین به اوکراین را به ایالات متحده آمریکا بدهد؛ باطریهایی که هر کدامشان بُردِ گنبد آهنین را بهشکل چشمگیری افزایش میدهد.
دولت فدرال ایالات متحده آمریکا مسئولیت تامین مالیِ سامانه دفاع موشکی موسوم به «گنبد آهنین» را بر عهده دارد. با اینوجود، در توافق صورت گرفته میان واشینگتن و تلآویو، ایالات متحده نمیتواند بدون جلب رضایت اسرائیل هیچ یک از اجزای این سامانه دفاعی را در اختیار کشورهای ثالث قرار دهد چون گنبد آهنین را اسرائیلیها طراحی کردهاند.
اما اتخاذ چنین موضعی از جانب دولت اسرائیل نارضایتی دولت اوکراین را نیز برانگیخته است. بهگزارش شبکه خبری «سی.ان.بی.سی»، روز یکشنبه، ۲۵ ژوئن ۲۰۲۳، سفارت اوکراین در اسرائیل بیانیهای منتشر کرد و اعتراضش به روابط تلآویو و مسکو را به زبان آورد.
سفارت اوکراین در اسرائیل، ضمن اشاره به روابط دیپلماتیک تلآویو با مسکو، نوشت: «دولت فعلی اسرائیل مسیر همکاری نزدیک با فدراسیون روسیه را انتخاب کرده است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این سفارتخانه همچنین یک روز پس از حمله هوایی نیروهای روسیه به رستورانی در شهر کراماتورسک که بهکشته شدن ۱۲ نفر از شهروندهای اوکراینی، از جمله سه کودک، منجر شد، بیانیه دیگری صادر کرد و نوشت: «روسها شهروندان ما را میکشند و اسرائیل همچنان از فروش تجهیزات دفاعی به اوکراین امتناع میکند. اگر اسرائیل به قابلیتهای دفاعیاش شهرت دارد، اوکراین را به تجهیزات دفاعی مجهز کند [چون از این طریق] جانِ انسانها نجات خواهد یافت.»
به این ترتیب، بخشی از گفتگوی روز پنجشنبه نخستوزیر اسرائیل با روزنامه والاستریت ژورنال به این اظهارات رسمی دولت اوکراین اختصاص داشت. نتانیاهو در این بخش از مصاحبه خود گفت دولت اسرائیل در جنگ اوکراین بیطرف نیست و بارها بر حمایت خود از کییف تاکید کرده است، با اینحال اسرائیلیها «محدودیتهایی» دارند و باید نگرانیهای مرتبط با امنیت ملیشان را نیز در این زمینه لحاظ کنند.
نخستوزیر اسرائیل در ادامه تاکید کرد اولویت او در وهلهٔ اول تامین امنیت اسرائیل است که او در گفتگو با والاستریت ژورنال از آن با عنوان «کشور واحد یهودی» یاد کرد.
از سوی دیگر برخی ناظران بین المللی بر این باورند که پرهیز اسرائیل از مداخله مستقیم در جنگ اوکراین، به یکی از توافقهای مهم این کشور با روسیه مربوط میشود؛ توافقی که این اجازه را به اسرائیل میدهد تا با فعالیتهای جمهوری اسلامی ایران و نیروهای شبهنظامی وابسته به آن در خاک سوریه مقابله کند.
این گروه از ناظران سیاسی میگویند از سال ۲۰۱۵ به اینسو، که روسیه در جنگ داخلی سوریه دخالت کرد و مسئولیت تامین امنیتِ هوایی این کشور را بر عهده گرفت، کرملین این اجازه را به جنگندههای اسرائیلی داد تا بهصورت مرتب مواضع نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی ایران در خاک سوریه را هدف حملههای هوایی خود قرار دهند.
به این ترتیب نتانیاهو در بخش دیگری از گفتگوی خود با روزنامه والاستریت ژورنال گفت خلبانهای اسرائیلی در واقع در کنار خلبانهای روسی بر فراز آسمان سوریه پرواز میکنند تا «با تلاشهای [حکومت] ایران بهمنظور ایجاد جبهه دوم حزبالله در سوریه» مقابله کنند.
نتانیاهو همچنین در فراز دیگری از مصاحبه مذکور به موضوع مذاکرات هستهای میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و در این مورد چنین گفت:«هرگونه توافقی با [حکومت] ایران که [ظرفیت] زیرساختهای هستهای آنها را به گذشته برنگرداند، یا بهعبارت دیگر این زیرساختهای هستهای را از اساس نپاشاند، مفید نیست.»